Tìm hiểu các loài ong: ong vò vẽ, ong mật và ong vàng tại Việt Nam

Ong không có độc là loài động vật cung cấp mật cho con người, giúp thụ phấn cho cây nông nghiệp, làm phân bón… Tuy nhiên cũng có nhiều loại ong có nọc độc gây nguy hiểm tới tính mạng con người. Khi bị ong đốt, bạn sẽ cảm thấy ngứa ngáy, đau rát, khó chịu… Xin mời bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây của Công ty dịch vụ diệt côn trùng tại TPHCM USA Pest Control để tìm hiểu về các loài ong thường gặp trong cuộc sống của chúng ta.

Tổng quan về loài ong

Trước khi điểm danh các loài ong ở Việt Nam, chúng ta cần tìm hiểu qua về nguồn gốc, đặc điểm của loài động vật này.

1. Nguồn gốc của loài ong

Khởi nguồn của loài ong cho đến nay ít nhất có khoảng 80.000.000 năm. Các nhà khoa học đã phát hiện tại miền Tây nước Mỹ một đôi ong hóa thạch trong hổ phách. Theo nghiên cứu về hổ phách ong thì ong có cách đây 80 triệu năm, ngoài ra các nghiên cứu khác còn cho rằng ong xuất hiện cách đây hơn 120 triệu năm về trước. Có thể nói, khi trái đất xuất hiện thực vật thì loài ong xuất hiện.

Ong là loại côn trùng cánh mỏng mang lại nhiều ích lợi cho đời sống của con người, có nguồn gốc tại phía đông bán cầu. Theo sách xưa ghi chép thì nó sống nhiều tại vùng cận nhiệt đới phía bắc Ấn Độ, và phân bố nhiều tại châu Âu, châu Á, châu Phi. Như vậy có thể thấy ong có mặt ở khắp mọi nơi trên Trái Đất, ngoại trừ hai vùng Bắc Cực và Nam Cực

2. Đặc điểm của loài ong

• Ong là loài côn trùng cánh mỏng đem nhiều lợi ích cho đời sống của con người
• Ong có nhiều màu sắc từ đen tới nâu nhạt
• Loài ong có khoảng 20.000 loài nhưng ong mật đem đến nhiều lợi ích nhất
• Cơ thể ong được chia làm 3 phần: Đầu, ngực, bụng. Bụng ong có chứa một bao tử dùng để chứa mật hoa. Thân của chúng có nhiều lông
• Ong sống theo bày đàn và được phân công nhiệm vụ môt cách rất nghiêm khắc. Trong tổ ong có 3 loại: Ong chúa, ong thợ, ong đực
• Tổ ong thường được làm ở những nơi được bao che như bọng cây hoặc hốc đá, chúng được hình thành bằng sáp và nhựa cây

3. Thức ăn của ong

Thức ăn của ong chủ yếu là các loài mật hoa và một số loại côn trùng khác như sâu, bướm, nhện, dế,… Một số loài còn ăn nhựa cây, trái cây, nước bọt của ấu trùng. Thức ăn của một số loài là thịt ấu trùng của các loài ong khác để bổ sung dinh dưỡng cho mình.

Điểm danh 10 loại ong thường gặp nhất ở Việt Nam

1. Ong mật (Apis Mellifera)

Những đặc điểm chính của ong mật

• Chúng sống trong các cây rỗng hay ống khói, hốc tường hay mái nhà.
• Chúng có kích thước tương tự với ong vò vẽ nhưng có nhiều lông hơn và chủ yếu có màu đen.
• Ong mật chuyển mật hoa thành mật ong và sáp ong.
• Đàn ong mật sẽ bay và tụ thành cụm trên cành cây.
• Số ong trong một đàn thường hơn 30.000 con ong mật.
• Dân số của ong mật bị đe dọa bởi con ve ăn tổ ong.

2. Ong vò vẽ

Ong vò vẽ là loài ong thường xuất hiện ở các khu vực miền quê, trung du, đồi núi của Việt Nam.Ong vò vẽ thuộc họ ong bắp cày, có bụng tròn, có sự đan xen giữa màu đen và vàng trên cơ thể.

Ngòi của ong vò vẽ không có ngạnh vì vậy chúng có khả năng đốt nhiều lần mà không mất ngòi.

Nọc của ong vò vẽ có những chất gây sốc phản vệ nhanh, gây đau buốt, sưng nề, khiến các bộ phận cơ thể bị tổn thương nặng, dẫn tới suy hô hấp.

Khi bị ong vò vẽ chích sẽ cảm thấy đau đớn, gây nguy hiểm tới sức khỏe, tính mạng nếu không chữa trị kịp thời.

3. Ong vàng

Ong vàng cũng thuộc các loài ong ở Việt Nam, chúng hiền lành, thân hình nhỏ nhắn, ít lông, cơ thể có sự đan xen giữa những dải sọc màu vàng và đen. Chúng đem lại nhiều lợi ích cho người nông dân trong việc thụ phấn giữa các cây trồng.

Loài ong này sẽ không chỉ động tấn công mà chỉ tự vệ khi bị trêu ghẹo, thấy sự nguy hiểm và khi bị đe dọa. Nếu bị các loài ong vàng chích sẽ không độc nhưng bị ngứa, đau và khó chịu.

4. Ong bầu

Ong bầu cũng phân bố rộng rãi trên trái đất, cơ thể của chúng phân thành đốt và được bao phủ bởi một lớp màu đen tuyền, thân mũm mĩm và khá tỏ.

Cơ thể ong có những sợi lông tơ mềm, mịn màu đen nhạt, ở giữa phần ngực cũng có thêm những sợi lông màu nhạt. Nọc của ong bầu không độc, không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng khi bị chích sẽ có cảm giác đau, sưng nhẹ và khó chịu.

5. Ong khoái

Ong khoái cũng thuộc các loài ong mật ở Việt Nam với kích thước từ 17 – 20 mm, có màu xanh, lông tơ mềm màu vàng bao phủ ở phần lưng.

Chúng làm tổ trên các vách núi đá, cành cây cao, kích thước rất lớn, lên tới hơn 1m và được đánh giá là loài ong hoang dã cho nhiều mất nhất, mỗi năm chúng đem đến 35 – 40 lít mật.

6. Ong ruồi

Ong ruồi thuộc họ ong mật, sống trong các khu vực có điều kiện nhiệt độ ấm áp như Châu Á với kích thước nhỏ, đầu to, cơ thể thon dài. Chúng di chuyển chậm chạp và tổ nó bé, thường được xây ở trong bụi cỏ hoặc dưới các cành cây dừa, cây to. Ong ruồi ít độc, mật thơm những số lượng cá thể ít nên chúng không được nuôi để phát triển kinh tế cũng như thu mật.

7. Ong bắp cày

Ong bắp cày được phân bố rộng rãi trên toàn trái đất với số lượng đông đảo nhất. Cơ thể mỗi loài ong bắp cày có màu sắc khác nhau, chủ yếu là màu nâu, đen, vàng, hay có những dải sọc đan xen khác nhau.

Hầu hết ong bắp cày đều có nọc độc chứa Acetylcholine và một số dịch cực độc khác có thể phân hủy các mô ở người.

Khi bị ong bắp cày đốt, nạn nhân có thể bị sốc, tê liệt thần kinh, và tử vong nếu không chữa trị kịp thời.

8. Ong đất

Ong đất là một trong những loài ong có nọc độc, thuộc họ ong mật. Cơ thể ong đất có kích thước nhỏ bé, dài 5mm, có màu vàng nâu hay nâu xám xen lẫn đen tuyền.

Khi bị ong đất đốt gây đau buốt, sưng tấy, sốt, sốc nhiệt, co rút, dị ứng gây nguy hiểm đến tính mạng.

9. Ong mặt quỷ

Ong mặt quỷ có xuất xứ từ khu vực Đông Nam Á, miền nam Trung Quốc. Ong mặt quỷ có khuôn ngực màu nâu sẫm, đen. Phần đầu của nó có màu vàng nâu, có hai chiếc râu phân đốt màu nâu đen. Bụng của ong mặt quỷ có sự đan xen giữa dải màu nâu sẫm, dải màu vàng, nâu vàng, màu nâu đỏ. Ong mặt quỷ là loài ong độc nhất trên thế giới, gây tổn thương da và gây nguy hiểm tính mạng con người.

10. Ong sát thủ

Ong sát thủ là kết quả lai tạo giữa ong mật phương Tây và ong mật châu Phi. Ong sát thủ là loài ong có sức sát thương lớn đối với con người. Chúng thường bắt côn trùng gây hại hay loài ong khác làm thức ăn. Ong sát thủ mang lại nhiều lợi ích cho thế giới tự nhiên và môi trường sinh thái. Bởi vì ong sát thủ tiêu diệt những loài sâu bọ có hại, giúp làm giảm tác hại do côn trùng có hại gây ra. Ong sát thủ có xu hướng di chuyển vị trí theo bầy đàn.

Cách xử trí khi bị ong đốt

Nếu chẳng may bạn bị các loài ong ở Việt Nam đốt thì cần phải nắm được một số kiến thức, kĩ năng và biện pháp để xử lý tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.

• Trước hết, bình tĩnh di chuyển khỏi đàn ong rồi tiến hành sơ cứu
• Sử dụng nhíp nhỏ để loại bỏ ngòi chích của ong ra khỏi cơ thể, vệ sinh bằng xà phòng và nước ấm
• Tiếp theo, đắp khăn lạnh hoặc trườm đá lạnh lên vết chích nhằm giảm sưng
• Nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị

Lời kết

Trên đây là 10 loài ong phổ biến tại Việt Nam. Hi vọng những thông tin mà chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn có những kiến thức hữu ích nhất. Hãy lưu ý để đề phòng ong đốt bằng cách tránh mặc đồ màu sắc sặc sỡ khi đi chơi du ngoạn miền quê, trong rừng, tránh leo trèo hái trái cây có thể bị tai nạn do té và bị ong tấn công do vô tình hay cố ý chọc phá tổ ong, kiểm soát phát quang những tổ ong xung quanh nhà và trong vườn.